Những cú sốc từ thị trường khiến cho lượng tàu phá dỡ thấp nhất trong 20 năm

23/05/2024 / letv / 1,402

Hai năm vừa qua, số lượng tàu hàng rời, tàu dầu và tàu container được phá dỡ đã giảm xuống mức thấp nhất trong vòng 20 năm trở lại. Nhu cầu vận chuyển tăng lên sau hàng loạt cú sốc trên thị trường cùng với số lượng tàu đặt đóng mới thấp đã khiến cho các tàu già hơn được tiếp tục giữ lại khai thác lâu hơn thường lệ.

Trong quý 1/2024, chỉ có 2 triệu tấn trọng tải (DWT) được phá dỡ. Con số này đánh dấu quý thứ 9 liên tiếp số Dwt được phá dỡ dưới mức 3 triệu DWT. Thời điểm gần đây nhất mà lượng tàu phá dỡ ở mức thấp như vậy là trong một giai đoạn dài trước cuộc khủng hoảng tài chính năm 2008.

Do hiện nay quy mô đội tàu thế giới lớn hơn rất nhiều so với trước khủng hoảng tài chính 2008, số Dwt được phá dỡ trong 8 quý vừa qua đã ở mức thấp nhất trong 20 năm trở lại đây. Bình quân, chỉ có 0,1% đội tàu được phá dỡ trong giai đoạn này, so với mức trung bình 0,45% trong 20 năm qua.

Biểu đồ về số tấn tàu hàng rời, tàu dầu và tàu container được phá dỡ và tỷ lệ so với đội tàu hiện có

Tình hình an ninh tại khu vực Biển Đỏ là cú sốc gần đây nhất khiến cho nhu cầu về tàu tăng đột biến. Vẫn là những hàng hoá đó, nhưng một số lượng lớn tàu đã phải chuyển hướng đi qua Mũi Hảo Vọng để tránh nguy cơ gặp phải sự tấn công của lực lượng Houthi. Trong năm 2022 và 2023, lệnh cấm vận đối với dầu và than xuất khẩu của Nga cũng đã dẫn đến sự thay đổi trong nhiều tuyến vận tải, ảnh hưởng đến thị trường tàu dầu và tàu hàng rời trong thời gian dài. Cùng với đó, sự thay đổi thói quen tiêu dùng sau dịch bệnh Covid 19 cũng dẫn đến nhu cầu tăng cao đối với hàng hoá vận chuyển bằng container.

Song song với sự gia tăng của nhu cầu vận chuyển và giá cước, số lượng hạn chế tàu dầu và tàu hàng rời được đặt đóng trong những năm gần đây cũng góp phần khiến cho số tấn tàu phá dỡ duy trì ở mức thấp. Tổng số lượng tàu hàng rời và tàu dầu được bàn giao cũng ở mức thấp nhất trong 20 năm qua.

Mặc dù gần đây số tàu được bàn giao ở mức thấp, nhưng có những chỉ báo cho thấy đội tàu sẽ tăng trưởng trong tương lai gần. Tại mảng tàu container, kỷ lục về số lượng tàu bàn giao trong năm 2023 dự kiến sẽ bị phá vỡ vào năm 2024 và cung tàu sẽ tăng trưởng cao hơn so với nhu cầu vận chuyển. Đối với nhóm tàu chở dầu, sự gia tăng các hợp đồng đóng mới trong thời gian gần đây sẽ khiến cho số tàu được bàn giao tăng mạnh trong giai đoạn 2025-2026 trong khi tăng trưởng về nhu cầu vận chuyển sẽ ở mức thấp.

Số tấn tàu được phá dỡ chắc chắn sẽ tăng trở lại trong những năm tới. Những tàu vốn dĩ được giữ lại khai thác thêm do thiếu hụt cung tàu cục bộ khi các tàu vận tải tuyến Á- Âu phải hành trình qua mũi Hảo Vọng sẽ sớm bị phá dỡ khi tình hình an ninh tại khu vực Biển Đỏ trở lại bình thường. Vì vậy, mặc dù giai đoạn này thị trường phá dỡ ở mức thấp, các nhà phân tích của Bimco vẫn cho rằng trong giai đoạn 2023-2033, tổng số tàu được phá dỡ sẽ tăng gấp đôi so với 10 năm qua.

(Nguyễn Thị Mai Anh – P. Kế hoạch Tổng hợp)